Chińczycy podchodzą do zdrowia holistycznie i elastycznie, dostosowując swoje praktyki i pożywienie do pór roku. Dzięki temu żyją dłużej, wyglądają młodziej, mają więcej energii i są zdrowsi od zachodnich sąsiadów. Mają powiedzenie, które mówi, że nieważne kto był ojcem choroby, matką na pewno była zła dieta. Poznaj gotowanie według Pięciu Przemian i sprawdź jej efekty na własnej skórze.

Według medycyny chińskiej powinniśmy żyć w harmonii z rytmem natury, by zachować zdrowie. Sposób odżywiania się jest tutaj podporządkowany cyklowi pór roku. Każda pora roku to inna energia – wiosna to odrodzenie, lato i jego schyłek to okres wzmożonej aktywności, jesień to równowaga i przygotowanie do zimy, a zima to czas odpoczynku i zwolnienia. By być zdrowym, powinniśmy żyć w myśl tych energii.

Podstawowe zasady

W kuchni Pięciu Przemian podstawowa zasada zakłada używanie świeżych, sezonowych produktów i zachowanie różnorodności. Dzięki temu odpowiadamy na potrzeby organizmu, zgodnie z naturalną zmianą płynącą z pór roku. Sezonowe warzywa i owoce obok ziół, roślin strączkowych, bakalii i nasion to podstawa diety. Nie ma w tej diecie miejsca na wysoce przetworzone produkty, jedzenie typu fast – food i puste kalorie. Zakazane produkty to również biały cukier, produkty zawierające dużą ilość soli i tłuszcze zwierzęce. Niewskazane są także produkty dla nas egzotyczne, ponieważ klimat naszego miejsca zamieszkania również jest bardzo istotny. Tak samo istotny w wyborze spożywanych produktów jest nasz wiek, posiadane choroby i indywidualne zapotrzebowanie na składniki. Mięso można jeść w małych ilościach, w zależności od indywidualnych preferencji, jednak tylko chude, uważane za najzdrowsze. Mleko powinno pić się w okresie niemowlęctwa i tylko od matki. Zaleca się jedzenie pięciu posiłków, przy czym przynajmniej trzy ciepłe i w odstępach około 3 godzin. Im zimniejszy posiłek jemy, tym organizm zużyje więcej energii na jego ogrzanie. Niestety podgrzewanie jedzenia w mikrofali niszczy energię produktów. Im zimniej na dworze, tym dłużej powinniśmy gotować potrawy. Najbardziej istotne jest to o poranku, kiedy potrzebujemy rozgrzać i rozbudzić swoje ciało i organizm. W Medycynie Chińskiej każdy narząd ma swoje maksimum energetyczne w poszczególnych porach. Wynika z niego, że śniadanie powinniśmy jeść do godziny 9, na ciepło i obfite. Obiad do godziny 15, ponieważ potem nasz układ pokarmowy zwalnia. Jeśli zależy nam na zdrowym i spokojnym śnie oraz regeneracji, kolacja powinna być lekka, ciepła i do godziny 19. Chińczycy najczęściej jedzą na kolacje zupy, co świetnie się sprawdza. Idąc tropem tych nauk pokarmy są lepiej trawione i przyswajane przez nasz organizm. Najlepszym przewodnikiem w gotowaniu jest nasza intuicja, należy nauczyć się słuchać swojego ciała, obserwować je i wprowadzać więcej pożądanych produktów lub smaków, jednak z głową, a nie kupując paczkę ciastek czy chipsów.

---

Książkę „Alchemia ziół i przypraw. Uzdrawiaj tym, co masz w kuchni” oraz wiele innych ciekawych i użytecznych książek znajdziesz w naszym sklepie

---

Według tradycyjnej medycyny chińskiej każdy proces podlega cyklowi Pięciu Przemian, czyli Pięciu Żywiołów odpowiadających poszczególnym porom roku. Są to po kolei:

• drzewo (wiosna, smak kwaśny, chroni płyny ciała, kieruje energię do wewnątrz i w dół, odpowiada za pęcherzyk żółciowy i wątrobę), ma działanie uspokajające i oddziałuje głównie na gniew w sferze emocji;
• ogień (lato, smak gorzki, pobudza przemianę materii i kieruje energię w dół, odpowiada za serce i jelito cienkie), ma właściwości inspirujące i poznawcze, w sferze emocji oddziałuje na radość;
• ziemia (późne lato, smak słodki, odżywia i nawilża organy, harmonizuje energię, odpowiada za żołądek i śledzionę ), działanie harmonizujące, oddziałuje na zatroskanie;
• metal (jesień, smak ostry, rozprasza energię i kieruje ją w górę i na zewnątrz, odpowiada za jelito grube i płuca), ma charakter otwierający i robiący przestrzeń, oddziałuje na smutek i żal;
• woda (zima, smak słony, przełamuje zastój i kieruje energię do wewnątrz, odpowiada za pęcherz moczowy i nerki), pobudza odwagę wewnętrzną i siłę woli, oddziałuje na strach.

Każda rzecz, a w tym przypadku jedzenie, ma swoją naturalną energię i moc, dzięki czemu może zasilać nas energetycznie, a nie tylko odżywiać fizycznie.

Każdy składnik dań zaliczony jest do którejś z tych grup. Poza przypisanymi smakami produkty mają również właściwości określonych energii – gorące, ciepłe, neutralne, chłodne i zimne. Staraj się nie nadużywać skrajnych energii, czyli zimna i gorąca. Najlepiej wykorzystywać głównie środkowe energie. Im więcej produktów danej energii dodasz do jedzenia, taki też efekt ochłodzenia lub ogrzania organizmu osiągniesz. Przykładowo, energię gorąca mają ostre przyprawy, tłuste mięso, wysokoprocentowy alkohol i zdecydowanie nie warto z nimi przesadzać. W lato sprawdzą się chłodzące produkty typu szpinak, sałata, brokuł, arbuz, cytrusy, czy awokado.

Etapy gotowania

Gotowanie zaczynamy od dowolnej pory roku i przechodzimy cały cykl. Ważne, aby przechodząc z jednej przemiany do drugiej odczekać około 2 minut i przemieszać to, co już dodałeś. Możemy powtórzyć cały cykl dowolną ilość razy. Ważne, aby był on pełny i zachowywał kolejność Pięciu Przemian. Możesz też w danej przemianie wykorzystać kilka składników jednocześnie. Nie możesz przeskakiwać kolejności, jednak możesz cofnąć się o jeden krok, jeśli o czymś zapomniałeś. W zależności od tego, na czym skończymy, pomożemy poszczególnym organom w ciele przypisanym danej porze roku. Zawsze pamiętaj, aby w pojedynczym daniu zachować wszystkie smaki – żywioły. Z praktycznych informacji garnek z zimną wodą to żywioł Wody, a z gorącą staję się już żywiołem Ognia. Obróbka produktów nadaje im cechy nowych przemian: gotowanie – ziemi, suszenie – metal, solenie – wody, prażenie – ognia, kiszenie – drzewa.

Rozpiskę poszczególnych produktów przypisanych do konkretnych żywiołów najlepiej powiesić w widocznym miejscu, w kuchni.

Korzyści płynące z gotowania według Pięciu Przemian.

• posiłki są smaczniejsze i bogate w smaki;
• łatwiej je trawisz;
• lepiej przyswajasz składniki pokarmowe;
• utrzymujesz pożądaną wagę;
• harmonizujesz wszystkie narządy i odżywiasz je;
• wprowadzasz również harmonię do psychiki;
• zapobiegasz chorobom;
• żyjesz w zgodzie z naturalnym cyklem;
• masz więcej energii;
• jesteś zdrowszy i czujesz się lepiej;
• poznajesz swoje indywidualne preferencje żywieniowe i świadomie się odżywiasz;
• samo gotowanie daje twórczą radość i czynione świadomie może być aktem medytacyjnym.

Na początku może wydawać ci się to trudne i czasochłonne. Bardzo szybko jednak zrozumiesz podstawowe zasady i nauczysz się intuicyjnie gotować według tej metody. Możesz wybrać się też na kurs lub przeczytać jedną z wielu książek o gotowaniu według Pięciu Przemian. Zacznij od czegoś prostego, na przykład ugotuj…ziemniaki!

Przemiana Ognia (zagotuj wrzątek), Przemiana Ziemi (dodaj ziemniaki). Ziemniaki gotujemy standardowo, następnie odcedzamy. Teraz Przemiana Ziemi (dodaj masło), Przemiana Metalu (szczypta pieprzu lub szczypta gałki muszkatołowej), Przemiana Wody (sól), Przemiana Drzewa (kwaśna śmietana), Przemiana Ognia (koperek).

Smacznego!

Może cię również zainteresować artykuł: Szybkie i skuteczne sposoby ajurwedyjskie na oczyszczenie organizmu

Arunika

Źródła:
zdrowie831.wordpress.com/2016/12/09/kuchnia-pieciu-przemian
whiteplate.com/2008/03/kuchnia-pieciu-przemian/
https://www.kuchniaplus.pl/artykuly/kuchnia-pieciu-przemian
bonavita.pl/kuchnia-pieciu-przemian-przepisy-i-zasady-chinskiej-filozofii-zdrowia
akademianatury.pl/zdrowe-odzywianie/odzywianie-wedlug-akademii-natury/5-przemian/zalety-i-zasady-odzywiania-wedlug-5-przemian.html