Słowo mandala w sanskrycie to po prostu okrąg lub koło. Symbol koła jest najważniejszym i najbardziej wszechobecnym symbolem wszystkich czasów. Jest obecny w prehistorycznych rysunkach naskalnych w Afryce, Europie i Ameryce Południowej, w indyjskich Upaniszadach, w tradycji Indian i tak naprawdę w każdej ze znanych nam kultur. Okrąg stało się symbolem słońca, Ziemi, wszechświata, a także samego początku życia. Jest najpierwszym i najgłębiej intuicyjnie odczuwanym kształtem, którego

doskonałość przeczuwali już nasi praprzodkowie. Okrąg to pełnia. Całość. Jednia.

W tradycji buddyjskiej mandala symbolizuje złożoność i cykliczność Wszechświata, obrazując jego różne części i różne aspekty nauk buddyjskich. Używane w celach medytacyjnych mandale usypuje się z piasku, maluje lub tworzy ich modele przestrzenne.

Według C.G. Junga, który przybliżył to pojęcie zachodniemu światu, mandala to obraz naszej jaźni, całkowite odbicie ludzkiej osobowości. Pokazuje wszelkie aspekty naszego Ja, jego stan na dziś i naszą o nim świadomość. W centralnym punkcie naszej jaźni znajdować się ma punkt, centrum, które stanowi punkt odniesienia dla wszelkich przejawów naszej aktywności, rozwoju i kierunków. Im bardziej harmonijny jest nasz osobisty proces rozwoju, tym bardziej symetryczna i harmonijna będzie nasza osobista mandala.

Kreatywne mandale stanowić mogą dla każdego z nas doskonałe narzędzie do poznawania siebie. Tworząc własną mandalę w zaufaniu dla naszej intuicji, możemy znaleźć odpowiedzi na pytania, na które niekoniecznie jesteśmy w stanie odpowiedzieć sobie z poziomu racjonalnego umysłu. Mandala może stać się kluczem do naszej podświadomości, portalem, poprzez który komunikujemy się z naszą podświadomością, naszym wyższym Ja, naszą Duszą.

Wystarczą kredki lub farby, kartka papieru i… pozwolenie sobie na spontaniczną twórczość. Jedyna zasada to wykonanie rysunku w kształcie koła – reszta jest absolutnie dowolna. Tworząc mandalę, tak naprawdę tworzymy symboliczne przedstawienie samych siebie, takimi jakimi jesteśmy w danym momencie. Jeśli jest w Tobie smutek – pokaże Ci się on poprzez określone kolory, na przykład szarości. Jeśli masz w sobie radość i lekkość – kolory będą wówczas raczej jasne i żywe. Jeśli Twoja mandala będzie zawierać określone kształty lub określoną liczbę elementów – również możesz je zinterpretować używając do nich własnego klucza lub sprawdzając, jakie wartości niesie dany kolor czy liczba (można skorzystać np. z książki Kreatywna mandala Susanne F. Fincher). Ale najważniejsze i tak będzie to, jak Ty poczujesz swój rysunek, czym będzie on dla Ciebie w danym momencie.

Przygotuj kredki (polecam pastele suche lub olejne), farby, pisaki, flamastry – wszystko, cokolwiek masz pod ręką lub co przychodzi Ci do głowy – oraz kartki. Przyda się również cyrkiel, ekierka, linijka, ale może być nawet zwykły talerzyk – wszystko, co pomoże Ci namalować okrąg i ewentualnie podzielić jego wnętrze na sekcje. Mandala najlepiej wygląda na kartkach, które są kwadratowe, ale nie jest to absolutnie żaden wymóg. Znajdź dla siebie spokojne miejsce, w którym przez jakiś czas nikt nie będzie Ci przeszkadzał. Polecam zarezerwować na ten proces około pół godziny do godziny czasu. Możesz zapalić świecę, kadzidło, włączyć swoją ulubioną muzykę do medytacji. Chodzi o to, by czuć się spokojnie, komfortowo i bezpiecznie. Na początek weź kilka świadomych oddechów i poczuj, gdzie jesteś w danej chwili, poczuj swoje ciało i skup się na byciu tu i teraz. Możesz na chwilę zamknąć oczy, przyjrzeć się myślom, które przepływają przez Twój umysł, a kiedy będziesz gotowa/gotowy – otwórz oczy i po prostu zacznij malować. Najpierw narysuj koło, a potem – daj się poprowadzić intuicji. Użyj tych kolorów, które Cię przyciągają, namaluj te symbole i figury geometryczne, które przyjdą Ci do głowy. A może zapełnisz okrąg kolorowymi, nieregularnymi kształtami? Rób dokładnie to, na co masz ochotę. Kiedy skończysz, popatrz na swoje dzieło i poczuj, o czym ono jest dla Ciebie dzisiaj. Czy odnajdujesz tam swój dzisiejszy nastrój? Czy może przyszła odpowiedź na pytanie, które od dawna Cię dręczy? A może widzisz w nim coś, co stanowi blokadę dla Twoich działań? Każda odpowiedź jest dobra i nie ma złych interpretacji. Najważniejsze jest to, co Ty czujesz.

Oprócz mandali diagnostycznych spotkać się możemy z mandalą intencyjną – tworzoną po to, by puścić energię w danym kierunku – lub mandalą uzdrawiającą. Opis działania takiej mandali znajdziesz już niebawem w kolejnym artykule.

Justyna Gałka

Bibliografia:

Wiesław Karolak, „Mandala w arteterapii”. Wydawnictwo Perspektywa, Warszawa 2015

​