Egoizm, makiawelizm, narcyzm, psychopatia, sadyzm, złośliwość i inne są jednymi z cech, które reprezentują wrogie mroczne strony ludzkiej osobowości. Jak pokazują wyniki niedawno opublikowanego niemiecko-duńskiego projektu badawczego, cechy te mają wspólny „mroczny rdzeń”. Tak więc, jeśli wykazujesz którąś z tych tendencji, prawdopodobnie będziesz mieć jedną lub więcej innych.
Zarówno historia świata, jak i życie codzienne pełne są przykładów ludzi postępujących bezwzględnie, złośliwie lub samolubnie. W psychologii, a także w języku potocznym, mamy różne nazwy dla różnych mrocznych tendencji, jakie może mieć człowiek, przede wszystkim psychopatia (brak empatii), narcyzm (nadmierne zaabsorbowanie sobą) i makiawelizm (przekonanie, że cele uzasadniają środki), czyli tak zwaną „mroczną triadę” (dark triad), a także wiele innych, takich jak egoizm, sadyzm lub złośliwość.
Chociaż na pierwszy rzut oka wydają się zauważalne różnice między tymi cechami – i może się wydawać bardziej „akceptowalne” być egoistą niż psychopatą – nowe badania pokazują, że wszystkie mroczne aspekty ludzkiej osobowości są bardzo ściśle powiązane i oparte na tej samej tendencji. Oznacza to, że większość ciemnych cech można rozumieć jako przejawy jednego wspólnego usposobienia: Mrocznego rdzenia osobowości. W praktyce oznacza to, że jeśli masz tendencję do wykazywania jednej z tych ciemnych cech osobowości, bardziej prawdopodobne jest, że będziesz wykazywał tendencję do wykazywania jednej lub więcej innych.
Jak pokazują nowe badania, wspólny mianownik wszystkich mrocznych cech, współczynnik D, można zdefiniować jako:
Ogólną tendencję do maksymalizowania własnego pożytku przez lekceważenie, akceptowanie lub wrogie wywoływanie nieposłuszeństwa wobec innych – wraz z przekonaniami, które służą jako uzasadnienie.
Innymi słowy, współczynnik D (D-factor) to wszystkie mroczne cechy, które prowadzą do stawiania własnych celów i zainteresowań nad innymi, nawet w stopniu czerpania przyjemności z ranienia innych – wraz z mnóstwem przekonań, które służą jako uzasadnienie, a tym samym zapobiegają poczucie winy, wstydu itp. Badania pokazują, że ciemne cechy w ogóle można rozumieć jako przykłady tego wspólnego rdzenia – chociaż mogą się różnić, w których aspektach dominują (np. aspekt uzasadnienia jest bardzo silny w narcyzmie, podczas gdy aspekt złowrogiej prowokacji nieposłuszeństwa jest główną cechą sadyzmu).
Ingo Zettler, profesor psychologii na uniwersytecie w Kopenhadze i dwaj niemieccy koledzy, Morten Moshagen z Uniwersytetu Ulm i Benjamin E. Hilbig z Uniwersytetu Koblenz-Landau, zademonstrowali, jak ten wspólny mianownik występuje w dziewięciu najczęściej badanych mrocznych cech osobowości:
Egoizm: nadmierne zaabsorbowanie własną korzyścią kosztem innych i społeczności.
Makiawelizm: manipulacyjna, bezduszna postawa i przekonanie, że cele uświęcają (uzasadniają) środki.
Moralne wycofanie: styl przetwarzania poznawczego, który pozwala zachowywać się nieetycznie bez odczuwania stresu.
Narcyzm: nadmierne zaabsorbowanie sobą, poczucie wyższości i ogromna potrzeba uwagi innych.
Uprawnienia psychologiczne: powtarzające się przekonanie, że jest się lepszym od innych i zasługuje na lepsze traktowanie.
Psychopatia: brak empatii i samokontroli w połączeniu z zachowaniem impulsywnym.
Sadyzm: chęć wyrządzenia innym krzywdy psychicznej lub fizycznej dla własnej przyjemności lub dla własnej korzyści.
Interesowność: chęć ciągłego podkreślania własnego statusu społecznego i finansowego.
Złośliwość: destruktywność i chęć wyrządzenia krzywdy innym, nawet jeśli ktoś sam siebie krzywdzi w trakcie takiego procederu.
Bransoletkę z hematytu, którego energia dodaje siły i odwagi, znajdziecie w naszym sklepie
Badania i wyniki naukowców wspólnego czynnika D, które opublikowano w czasopiśmie akademickim Psychological Review, można porównać do tego, jakie Charles Spearman wykazał około 100 lat temu, że ludzie, którzy uzyskali wysokie wyniki w jednym typie testu inteligencji, zazwyczaj również mają wysoką ocenę w innych rodzajach testów na inteligencję, ponieważ istnieje coś takiego jak ogólny czynnik inteligencji.
„W ten sam sposób mroczne aspekty ludzkiej osobowości mają również wspólny mianownik, co oznacza, że - podobnie jak inteligencja – wszystkie są wyrazem tej samej tendencji dyspozycyjnej”, wyjaśnia Ingo Zettler.
„Na przykład u danej osoby czynnik D może przejawiać się przede wszystkim jako narcyzm, psychopatia lub jedna z innych mrocznych cech lub ich połączenie. Ale dzięki mapowaniu wspólnego mianownika różnych mrocznych cech osobowości można po prostu stwierdzić, że dana osoba ma wysoki współczynnik D. Wynika to z faktu, że współczynnik D wskazuje, jak prawdopodobne jest zaangażowanie się w zachowanie związane z jedną lub kilkoma z tych ciemnych cech”- mówi. W praktyce oznacza to, że osoba przejawiająca szczególnie wrogie zachowania (takie jak potrzeba poniżania innych) będzie miała większe prawdopodobieństwo zaangażowania się w inne wrogie działania (takie jak oszukiwanie, kłamanie lub kradzież).
Dziewięć mrocznych cech w żadnym wypadku nie jest takich samych i każda z nich może powodować określone zachowania. Jednak u ich podstaw zwykle mają ze sobą więcej wspólnych właściwości niż różnic. Wiedza na temat tego „mrocznego rdzenia” (dark core) może odegrać kluczową rolę dla badaczy lub terapeutów pracujących z ludźmi o określonych cechach mrocznej osobowości, ponieważ jest to czynnik D, który wpływa na różne typy lekkomyślnych i złośliwych ludzkich zachowań i działań, często przedstawianych w mediach.
Może cię również zainteresować artykuł: Ciemna strona duszy – Czym jest cień?
Źródło i grafika: news.ku.dk/all_news/2018/09/psychologists-define-the-dark-core-of-personality/
