Podobnie jak sprawa ma się z Szatanem, również piekłu przypisuje się w kulturze chrześcijańskiej na tyle ważne miejsce, że tzw. powszechna „wiedza” zakłada jego liczne opisy biblijne. Tu jednak również sytuacja ma się zgoła inaczej.
Wierzenia Hebrajczyków w życie pośmiertne długo pozostawały dość materialistyczne i enigmatyczne. Wszystkich bluźniących przeciwko Bogu spotykały kary na ziemi a najcięższą z nich była śmierć w męczarniach. Pisma Starego Testamentu wspominają o miejscu zwanym Szeolem, znajdującym się w „głębinach ziemi”, ale różnica pomiędzy pobytem tam a nicością jest znikoma. Z czasem w pismach żydowskich pojawiają się pierwsze wzmianki o Sądzie Ostatecznym, jednak nawet najpóźniejsza księga Starego Testamentu; Księga Mądrości spisana ok. 50 r. p.n.e. mówi wyłącznie o mękach za życia.
W czasach współczesnych Chrystusowi wśród uczonych Żydów pojawiają się kolejne nurty filozoficzne dotyczące życia po śmierci i zaczyna stawać się popularna myśl o karze pośmiertnej. Wizje te jednak są mało precyzyjne, wynikają z rożnych wpływów kulturowych i mieszają się niekiedy z ideą reinkarnacji. 
W Nowym Testamencie również bardzo rzadko pojawia się temat piekła. Jedyne wzmianki (w listach Św. Pawła do Rzymian i Efezjan oraz listach Św. Piotra) dotyczą zstąpienia Jezusa do królestwa zmarłych. Badacze analizujący ówczesne dokumenty mówią o wyraźnych wpływach greckich, ponieważ miejscem do którego Chrystus schodzi jest prawdopodobnie podziemne więzienie zarządzane przez Hadesa, a Szatan pełni tam rolę jego namiestnika. A jednak sformułowanie „wstąpił do piekieł” zostało włączone do apostolskiego wyznania wiary. Co prawda oficjalnie (w Rzymie) dopiero w X stuleciu n.e…
Stosunkowo więcej mówią o piekle Ewangelie (które są dziełem zbiorowym, powstałym w łonie pierwszych wspólnot chrześcijańskich), pisane po wielkiej katastrofie, zburzeniu Jerozolimy w roku 70. n.e., co wzmogło nastroje apokaliptyczne. Ostatnim chronologicznie pismem Nowego Testamentu jest Apokalipsa św. Jana, zredagowana prawdopodobnie ok. 95 roku.
Kwestia sporną pozostają różnice tłumaczeń, nadające znaczenia poszczególnym treściom. W niektórych przekładach Biblii słowo piekło tłumaczone jest jako ‘grób, kraina umarłych’. Hebrajskie słowo sze’òl i jego grecki odpowiednik háides nie oznaczają miejsca indywidualnego pochówku, tylko powszechny grób ludzkości. Często pojawia się również wyraz géenna, jako kraina wiecznej zagłady.
Czy to oznacza, że ewangelicznym piekłem jest Gehenna, miejsce konkretnie istniejące na ziemi, w starożytnej Jerozolimie? Gehinnôm to dosłownie „Dolina jęku”, która była miejscem przeklętym, siedzibą dawnego kultu kananejskiego, gdzie wcześniej składano ofiary bogu Baalowi, w tym być może również z ludzi. Później było to wysypisko śmieci, które z racji tego, że dobywał się z niego bardzo nieprzyjemny odór, często podpalano i tygodniami płonął tam żywy ogień. Tam też kremowano zwłoki przestępców. To miejsce z pewnością zapładniało umysły autorów świętych pism, nie na tyle jednak spójnie, by wizja piekła stała precyzyjna i jednoznaczna. Piekło, któremu poświęcono niewiele miejsca pozostaje w Biblii jedynie mglistym przeczuciem i hipotetyczną groźbą. W większości przepowiedni dowiadujemy się jednak, że za życie w wierze czeka nas życie wieczne, natomiast niewiernych czeka po prostu śmierć:
A końcem tego – życie wieczne. Albowiem zapłatą za grzech jest śmierć, a łaska przez Boga dana to życie wieczne w Chrystusie Jezusie, Panu naszym. [List św. Pawła do Rzymian]
Na takich podstawach tradycja chrześcijańska posiłkując się wyobraźnią ludową, opiera później gigantyczną budowlę piekielną, mającą do spełnienia funkcje moralizatorskie i dogmatyczne. Urasta ona do takich rozmiarów, że staje się dla wielu ludzi przerażającą rzeczywistością, która realnie kosztuje ich życie. I przez którą wcześniej przeżywają piekło. Na ziemi.
Może cię również zainteresować artykuł: Star Wars, czyli gwiezdne wojny w wydaniu anielskim
Dorota Bielska www.czarownice.com
Źródła: Alice K. Turner Historia piekła, Wydawnictwo Marabut, 1996.
Georges Minois Historia Piekła, Wydawnictwo Volumen, 1998.
Grafika:
Sandro Botticelli, La carte de l’enfer (Mapa piekła), ilustracje do Boskiej komedii Dantego (CC-BY-NC)
William Blake, The Punishment of the Thieves (CC-BY-NC)
