Stokrotka pospolita (gęsie pępki, przypołudnik czerwony, stokroć), to wieloletnia roślina, która kwitnie od wczesnej wiosny do jesieni (najintensywniej maj-czerwiec). Występuje w Europie, a w samej Polsce jest rośliną bardzo popularną. Rośnie na łąkach i pastwiskach, na trawnikach i skwerach, a także przy rowach. Choć wszyscy znamy ją doskonale, mało kto zapewne przypuszcza jak smaczna jest i w ilu schorzeniach możemy wspierać się jej dobroczynnym działaniem.

Surowcem zielarskim są kwiaty i liście zabrane ze stanu naturalnego lub z roślin uprawianych w ogródkach. Do celów leczniczych zbiera się świeżo rozwinięte koszyczki kwiatowe bez łodyżek, a następnie suszy w warunkach naturalnych, rozłożone cienką warstwą w miejscu zacienionym i przewiewnym. W suszarni ogrzewanej nie można przekraczać temperatury 40 stopni. Zebrany w odpowiednim momencie i prawidłowo wysuszony surowiec powinien zachować naturalną barwę i aromat. Pamiętajmy, że nie zbieramy koszyczków przekwitniętych i pokruszonych.

Właściwości lecznicze Stokrotki pospolitej

Kwiat stokrotki zawiera wiele cennych składników. Są to m. in. saponiny triterpenowe, olejki, garbniki, flawonoidy, związki śluzowe, kwasy organiczne (jabłkowy, winowy), gorycze, antocyjany oraz sole mineralne.

W lecznictwie ludowym kwiat i liść stokrotki stosowano do hamowania krwawień oraz jako środek przeciwgorączkowy i oczyszczający krew. Działa ona wykrztuśnie, moczopędnie, ściągająco, przeciwzapalnie, ogólnie tonizująco oraz usprawnia usuwanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii. Zewnętrznie preparaty z kwiatów stokrotki ułatwiają i przyspieszają gojenie się ran, zmniejszają obrzęki po kontuzjach oraz uszczelniają ściany naczyń włosowatych. Napar jest często stosowny jako środek wykrztuśny w leczeniu przeziębień, kaszlu, kataru oraz w innych dolegliwościach, którym towarzyszy nieżyt górnych dróg oddechowych. Dobry jest także do picia przy zapaleniu jelit i biegunce, również w zaburzeniach pracy wątroby i nerek oraz niektórych schorzeniach skórnych jak trądzik, egzema i zapalenie skóry. Odwary ze stokrotki stosuje się również do irygacji, jako środek higieny osobistej.

Może cię również zainteresować artykuł: Jak za pomocą ziół i roślin odblokować czakry

Przygotowanie preparatów leczniczych i kosmetycznych

Napar z kwiatów stokrotki.

1 łyżkę kwiatów zalać szklanką wrzącej wody i odstawić na 10 minut pod przykryciem, a następnie przecedzić. Pić 3 razy dziennie gorący napar jako środek wykrztuśny przy kaszlu i przeziębieniach. Również przy zapaleniu jelit i biegunce.

W nieżycie górnych dróg oddechowych i przy ich niedrożności można łączyć z powodzeniem stokrotkę z nawłocią pospolitą (pić napar 3-4 razy dziennie jako środek wykrztuśny). Te dwa zioła można także stosować jako środek odtruwający i moczopędny.

Okład ziołowy ze stokrotki

Do 2 łyżek kwiatów dodać 4 łyżki płatków owsianych i 2 główki czosnku oczyszczonego z łupin. Po zmiksowaniu całości dolać przegotowanej wody, aby powstała mieszanka o konsystencji papki. Przykładać ją na miejsca objęte egzemą i nakrywać płótnem lnianym lub gazą. Stosować można też w chorobach skóry i na trudno gojące się rany, wybroczyny krwawe i wykwity skórne. Zmieniać okłady po 2-3 razy dziennie w przeciągu kilku dni.

Ojciec Sroka w swoim ziołowym poradniku podaje także prosty przepis na mieszankę ziołową do picia, jeżeli przeszkadzają nam piegi na skórze.

1 część kwiatów stokrotki i po połowie części: liści melisy, ziela krwawnika, liści mięty pieprzowej oraz ziela bratka polnego.

Wszystkie składniki łączymy ze sobą, wsypujemy łyżeczkę na szklankę wrzątku i parzymy pod przykryciem 20-30 minut. Można posłodzić ją miodem lub malinowym syropem. Pić 1-2 razy dziennie.

Bezpośrednio na skórę można również w tym przypadku nakładać roztarte świeże kwiaty stokrotki. Zaś przy poważniejszych zmianach skórnych, jak np. trądzik, czy wypryski można przygotować napar do przemywania skóry z:

1 części liści szałwii i liści babki lancetowatej oraz po połowie części kwiatu stokrotki, rumianku i nagietka.

Napar przygotowujemy w sposób analogiczny (bez słodzenia czymkolwiek). Jeszcze ciepłym nasączamy waciki i przemywamy chore miejsca. Można nakładać na skórę papkę z ziół pozostałych po naparze w formie maseczki.

Może cię również zainteresować artykuł: O wiosennym oczyszczaniu organizmu, czyli trzy pospolite oczyszczające zioła

Zastosowanie w kuchni

Na koniec chcę zauważyć, że kwiaty stokrotki możemy również dodawać do potraw (ciast, placków, dżemów). Będą one znacznie zdrowsze i bardziej aromatyczne. Poniżej dzielę się z wami autorskim przepisem na moje ulubione naleśniki.

Naleśniki z kwiatami stokrotki

Składniki:

1 litr mleka owsianego (10 łyżek płatków miksujemy z litrem wody),
2,5 szklanki mąki orkiszowej,
2 jajka,
2-3 garści (w zależności od naszego upodobania) kwiatów stokrotki,
2 szczypty soli himalajskiej,
1 łyżeczka cukru trzcinowego.

Sposób przyrządzenia:

Do mleka owsianego wlewamy ubite jajka, dodajemy sól i cukier. Wsypujemy porcjami mąkę cały czas mieszając trzepaczką. Na koniec dokładamy stokrotki i czekamy 5-10 minut aż oddadzą ciastu swój aromat. W przypadku, gdy mamy suszone kwiaty, należy pozostawić je na około 20 minut w masie naleśnikowej. Smażymy powoli, na małym ogniu (dobrze sprawdza się tutaj olej kokosowy lub z pestek winogron). Podajemy z cukrem trzcinowym, bądź ulubioną konfiturą.

Życzę dobrego zdrowia i przyjemności z konsumpcji stokrotkowych naleśników.

Może cię również zainteresować artykuł: 5 ziół doskonałych na stres i znakomity sen

Magdalena Głowacka

Bibliografia:
„Zioła. Praktyczny poradnik o ziołach i ziołolecznictwie”, Mateusz Emanuel Senderski, Warszawa 2009
„Poradnik ziołowy”, O. Grzegorz Franciszek Sroka, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1990