Poznaj etapy rozwoju dziecka w dwóch kontekstach – normalnego, zdrowego zachowania dziecka na swoim etapie rozwoju oraz tego, jak zaburzenie na danym etapie wpłynąć może na jego dorosłe zachowania.
Ta wiedza pozwoli ci spojrzeć na dziecko jako ciągle zmieniające się i rozwijające stworzenie, które, w zależności od etapu, może przejawiać całkowicie różne zachowania i potrzeby, które są całkowicie normalne i naturalne, i nie powinno się ich na siłę zmieniać, korygować lub zabraniać, a wręcz zaspokajać – w innym przypadku mogą pojawić się u niego zaburzenia rozwojowe z ewidentnym wpływem na jego dalszy rozwój i dorosłe życie.
Etapy rozwoju dziecka
- Niemowlęctwo: 0 – 9 miesięcy
- Małe dziecko: 9-18 miesięcy i 18 miesięcy – 3 lata
- Wiek przedszkolny: 3 lata – 6 lat
- Wiek szkolny: 6, 7 lat – 13 lat
- Okres dojrzewania: 13 lat – 26 lat
Może cię również zainteresować artykuł: 4 cykle rozwoju człowieka, czyli o 4 porach roku naszego życia (i wibracjach, jakie nimi rządzą!)
NIEMOWLĘCTWO
Normalne zachowania i potrzeby: Jest to etap symbiotyczny absolutnego uzależnienia od matki. Dziecko nie odróżnia siebie od matki – w jego doświadczeniu są jednym. Dziecko czuje dokładnie to, co matka i odczuwa narcystyczną i zdrową na tym etapie potrzebę dotykania, głaskania, obejmowania.
Zaburzenia: Brak bezwarunkowej miłości, dotyku i głębokiego kontaktu wzrokowego (w oczach rodziców dziecko doświadcza siebie) oraz kojących głosów może skutkować uzależnieniami w dorosłym życiu, braku ufności do życia, lęku, wstydu, poczucia, że jest z nim coś nie tak i koncentrowaniu się na oralnym pobędzie seksualnym.
MAŁE DZIECKO
Normalne zachowania i potrzeby: Raczkowanie, próbowanie i poznawanie świata na wszystkie dostępne sposoby. Od 18 miesiąca zaczyna się faza emancypacji, odchodzenia od dorosłych, zdobywania samodzielności. Zaczyna kształtować się Ja (ego indywidualne), które bada otoczenie, by poznać, kim jest, i w ten sposób kształtuje swoją wolę i wytrwałość przez wielokrotne próby uczenia się nowych rzeczy. Brak na tym etapie równowagi emocjonalnej. Dziecko dopiero uczy się rozpoznawać i wyrażać emocje. Poprzez obserwacje rodziców i ich naśladowanie uczy się jak się komunikować i rozwiązywać konflikty. Uczy się wyznaczania granic i rozpoznawania, co należy do niego, a co do innej osoby (wcześniej tego nie było).
Zaburzenia: Jeśli na tym etapie rodzice nie nauczą dziecka zdrowych granic, woli i umiejętności wyrażania uczuć i poczucia równowagi, w późniejszych etapach mogą pojawić się takie zaburzenia, jak: nadmierna obowiązkowość, zaborczość, brak elastyczności, osądzanie, niezdrowy perfekcjonizm, wstyd, przymus nadmiernej kontroli, nałogi, brak równowagi (miotanie się pomiędzy jednymi wyborami i wartościami a drugimi).
WIEK PRZEDSZKOLNY
Normalne zachowania i potrzeby: W tym okresie rozwoju pojawia się naturalna potrzeba szukania odpowiedzi, dlatego dziecko zadaje mnóstwo pytań na temat wszystkiego co go otacza. Dziecko jest egocentryczne i samolubne, i to jest w pełni normalne zachowanie pozwalające mu odkrywać kim jest. Uczy się współczucia, jednak jeszcze bez możliwości współodczuwania emocji innych (empatii). Przedszkolak chce być jak najbardziej samodzielny i niezależny – w ten sposób uczy się odpowiedzialności i związków przyczynowo – skutkowych. Uczy się od rodziców, co to znaczy być kobietą i mężczyzną. Na tym etapie chłopcy nawiązują silną więź z tatą, a dziewczynki z mamą – jest to ich naturalną potrzebą i powinna być zaspokojona przez częste kontakty fizyczne i bliskość emocjonalną. Ich myślenie jest pozbawione logiki, myślą w tzw. sposób magiczny, nierealny, nierzeczywisty.
Zaburzenia: Problemy w tworzeniu dojrzałych związków partnerskich, uległość, daje się wykorzystywać innym ludziom i rodzicom. Skupia się na życiu swoich rodziców i robi wszystko, by im było dobrze, zapominając o swoim rozwoju i potrzebach. Pojawić się może toksyczne poczucie winy. Tworzy różnego rodzaju niedojrzałe osobowości, np. buntownika, opiekuna, maminsynka, prymusa itd.
Bransoletka z rubinu z kwarcem różowym, który emituje silną energię bezwarunkowej miłości
DZIECKO W WIEKU SZKOLNYM
Normalne zachowania i potrzeby: Dziecko wkracza w nowy etap socjalizacji z rówieśnikami w szkole i na podwórku zdobywając w tych miejscach nowe, często wymagające umiejętności. Jeśli w poprzednich etapach jego rozwój przebiegał pomyślnie, to zdobyło umiejętności silnej woli, własnej autonomii, zaufanie i dążenie do realizacji własnych małych celów, i jest gotowe do zdobywania umiejętności potrzebnych do życia w społeczeństwie: umiejętności współpracy, poczucia współzawodnictwa i akceptowania wzajemnych zależności. Dodatkowo rozwijana jest zdolność do samodzielnego i kreatywnego myślenia oraz abstrakcyjnego myślenia, oraz poczucie kompetencji, poczucie wartości i wiary we własne możliwości. Naturalnymi cechami na tym etapie dziecka są wiara w życzliwość i dobroć dorosłych.
Zaburzenia: Może powstać silne i toksyczne poczucie wstydu za niespełnianie narzuconych norm i konwenansów systemu, w którym żyje. Przez ciągłe ocenianie i krytykowanie przez dorosłych może rozwijać się predyspozycja do odczuwania chronicznego stresu, lękliwość, wycofanie i apatia, w wyniku czego powstaje przekonanie o własnej gorszości.
WIEK DOJRZEWANIA
Normalne zachowania i potrzeby: Na tym etapie dorastające dziecko przede wszystkim tworzy swoją świadomą tożsamość, co jest trudnym wyzwaniem, ponieważ sprzeczność uczuć, chwiejność emocjonalna i ambiwalencja nastroju to codzienność. Pragnie samodzielności i zaczyna odchodzić od rodziców, zaczyna natomiast pracę zawodową. Często bywa samotny, niezrozumiały, sam nie wie, dokąd i po co zmierza, i jaka jest jego rola na świecie. Pojawiają się pytania egzystencjalne, na które jednak brak odpowiedzi. To także etap pierwszych doświadczeń seksualnych, które mają kolosalny wpływ na jego rozwój psychospołeczny i własną tożsamość. Ma potrzebę porozumiewania się, nawiązywania relacji, przynależności do grup. Chętnie eksperymentuje ze wszystkim, jest bardzo ciekawy różnych, często sprzecznych zachowań i powiązanymi z nimi systemami wartości, przez co szuka własnej drogi i poznania, kim jest.
Zaburzenia: Objawy maniakalno-depresyjne, bunt przeciw wpojonym zasadom wyrażający się np. w piciu alkoholu, przynależności do grup subkulturowych itp. Identyfikacja z antybohaterami, czyli osobami destrukcyjnymi. Lęk przed dorosłością, lęk przed bliskością, lęk przed wyrażaniem własnego zdania. Nadmierna aktywność seksualna. Brak poczucia własnej indywidualnej tożsamości i złączenie się z rodziną w ich emocjach (odczuwa zawsze te same emocje co reszta członków rodziny). Poczucie izolacji i pustki wewnętrznej. Wycofanie się z życia, brak zaangażowania, celów i wspierających wartości.
Może cię również zainteresować artykuł: Wewnętrzne dziecko – dar autentyczności i głębokiego szczęścia
Emar